ซ้อมอพยพหนีไฟและอบรมดับเพลิงขั้นต้น เพื่อความปลอดภัยของทุกคนในองค์กร
ความสำคัญของการซ้อมอพยพหนีไฟ
การซ้อมอพยพหนีไฟเป็นกิจกรรมที่ทุกองค์กรต้องให้ความสำคัญ เพราะ “อุบัติภัยไฟไหม้” สามารถเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ ไม่ว่าจะเป็นจากไฟฟ้าลัดวงจร การรั่วไหลของแก๊ส หรือการประมาทเลินเล่อของบุคลากร การเตรียมความพร้อมและการฝึกซ้อมอย่างเป็นระบบช่วยลดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สินได้อย่างมาก
วัตถุประสงค์ของการซ้อมอพยพหนีไฟ
1. ให้พนักงานรู้จักเส้นทางหนีไฟและจุดรวมพล
2. ฝึกการใช้เครื่องดับเพลิงเบื้องต้นได้อย่างถูกวิธี
3. เสริมสร้างทักษะการตัดสินใจในสถานการณ์ฉุกเฉิน
4. ลดความตื่นตระหนกเมื่อเกิดเหตุจริง
5. สร้างวัฒนธรรมด้านความปลอดภัยภายในองค์กร
ขั้นตอนการอบรมดับเพลิงขั้นต้น
การอบรมดับเพลิงขั้นต้นเริ่มจากการให้ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับประเภทของไฟ และชนิดของถังดับเพลิงที่เหมาะสม เช่น
1. ไฟประเภท A (ของแข็ง เช่น ไม้ กระดาษ ผ้า) ใช้ถัง Water หรือ Dry Chemical Powder
2. ไฟประเภท B (ของเหลวไวไฟ เช่น น้ำมัน แอลกอฮอล์) ใช้ถัง Foam หรือ CO₂
3. ไฟประเภท C (ไฟฟ้า) ใช้ถัง CO₂ หรือ Dry Chemical Powder
นอกจากนี้ยังมีการสาธิตวิธีใช้ถังดับเพลิงด้วยหลัก “ดึง – เล็ง – บีบ – กวาด” (PASS: Pull, Aim, Squeeze, Sweep) ให้พนักงานได้ทดลองใช้งานจริง
การจำลองสถานการณ์ไฟไหม้จริง
หลังจากการอบรม จะมีการจำลองสถานการณ์จริง โดยจุดควันไฟจำลองและให้พนักงานอพยพออกจากพื้นที่ตามเส้นทางที่กำหนด พร้อมเจ้าหน้าที่ควบคุมดูแลความปลอดภัยตลอดการซ้อม มีการตรวจนับจำนวนคนที่จุดรวมพล และสรุปผลการฝึกซ้อม
บทบาทของเจ้าหน้าที่ความปลอดภัย (จป.)
เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยประจำสถานประกอบการมีหน้าที่สำคัญในการวางแผนและควบคุมการซ้อมอพยพหนีไฟ รวมถึงการตรวจสอบอุปกรณ์ดับเพลิง สัญญาณเตือนไฟไหม้ และการประสานงานกับหน่วยงานภายนอก เช่น ดับเพลิง และ โรงพยาบาลใกล้เคียง
ประโยชน์ที่ได้รับจากการซ้อมอพยพหนีไฟ
1. ลดการสูญเสียเมื่อเกิดเหตุจริง
2. เพิ่มความมั่นใจให้พนักงานทุกคน
3. ปรับปรุงแผนผังเส้นทางหนีไฟให้เหมาะสม
4. ตรวจสอบความพร้อมของระบบไฟฟ้าและอุปกรณ์ดับเพลิง
5. เสริมสร้างจิตสำนึกด้านความปลอดภัยให้เป็นวัฒนธรรมองค์กร
การมีส่วนร่วมของพนักงาน
ทุกคนควรให้ความร่วมมืออย่างเต็มที่ เข้าร่วมการอบรมและซ้อมอพยพหนีไฟทุกครั้ง ไม่ควรมองว่าเป็นเพียงกิจกรรมที่สิ้นเปลืองเวลา เพราะความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับอาจช่วยชีวิตตนเองและเพื่อนร่วมงานได้ในยามคับขัน
การบันทึกและประเมินผลการซ้อม
หลังการฝึกซ้อม องค์กรควรจัดทำรายงานสรุปผลการอพยพ ระบุจุดที่พบปัญหา เช่น เส้นทางแคบ คนหนีไฟช้า หรือระบบสัญญาณขัดข้อง เพื่อใช้ปรับปรุงให้ดีขึ้นในครั้งต่อไป
การปฏิบัติตนเมื่อเกิดเหตุไฟไหม้จริง
1. ตั้งสติ และแจ้งเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทันที
2. ใช้ถังดับเพลิงใกล้ตัวหากไฟยังไม่ลุกลาม
3. อพยพตามเส้นทางหนีไฟที่กำหนด ห้ามวิ่งย้อนกลับ
4. ไม่ใช้ลิฟต์ในขณะเกิดเหตุ
5. เมื่อถึงจุดรวมพล ห้ามกลับเข้าอาคารจนกว่าจะได้รับอนุญาต
การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในองค์กร
การอบรมและซ้อมอพยพหนีไฟไม่ควรเป็นเพียง “กิจกรรมประจำปี” แต่ควรเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมองค์กร โดยการรณรงค์อย่างต่อเนื่อง ติดตั้งป้ายเตือน และจัดกิจกรรมให้ความรู้ด้านความปลอดภัยในทุกระดับ
" การซ้อมอพยพหนีไฟและการอบรมดับเพลิงขั้นต้นคือหัวใจของการบริหารความปลอดภัยในองค์กร ไม่เพียงช่วยป้องกันความสูญเสีย แต่ยังเป็นการสร้างจิตสำนึก
ความมีระเบียบ และความสามัคคีในหมู่พนักงานอีกด้วย องค์กรใดที่ให้ความสำคัญกับการฝึกซ้อมอย่างต่อเนื่อง ย่อมสร้างความเชื่อมั่นให้กับพนักงาน ลูกค้า
และสังคมในวงกว้างได้อย่างแท้จริง "
