เมื่อพูดถึงโรคตับ หลายคนจะนึกถึงผลจากการดื่มแอลกอฮอล์ เป็นอันดับแรก
แต่ในความเป็นจริงแล้วคุณอาจเป็นโรคตับได้ แม้จะไม่ดื่มเหล้าเลยก็ตาม
โรคตับที่ไม่ได้เกิดจากแอลกอฮอล์ (NAFLD) คืออะไร?
NAFLD หรือ Non-Alcoholic Fatty Liver Disease
คือภาวะที่ มีไขมันสะสมในตับมากเกิน 5% ของน้ำหนักตับ โดยไม่มีประวัติดื่มแอลกอฮอล์มาก่อน
ภาวะนี้กำลังพบได้บ่อยขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น
• ภาวะอ้วนหรือมีพุง (โดยเฉพาะอ้วนลงพุง)
• เบาหวานชนิดที่ 2 หรือภาวะดื้อต่ออินซูลิน
• ไขมันในเลือดสูง
• ขาดการออกกำลังกาย
• นอนน้อย เครียดเรื้อรัง
• รับประทานน้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตขัดสีเป็นประจำ
กลไกของโรคนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร?
เมื่อเรารับประทานอาหารที่มีไขมันสูงหรือหวานจัดเป็นเวลานาน ตับจะเก็บไขมันส่วนเกินไว้ ทำให้เกิดการสะสม
ช่วงแรกอาจยังไม่มีอันตราย แต่หากสะสมนานเข้า ไขมันในตับจะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ
เรียกว่า NASH (Non-Alcoholic Steatohepatitis) ซึ่งเป็นระยะอักเสบ
หากปล่อยให้เป็นเรื้อรัง ตับจะเกิดพังผืด ➝ แข็ง ➝ เสี่ยงมะเร็งตับในที่สุด
สัญญาณอันตรายของ NAFLD
โรคนี้มีความน่ากลัวตรงที่ ผู้ป่วยมักไม่มีอาการ ในระยะเริ่มต้น
ตับจะทำงานเงียบ ๆ โดยไม่มีสัญญาณเตือน จนกระทั่งเข้าสู่ระยะอักเสบรุนแรงหรือแข็งแล้วเท่านั้น
อาการที่อาจพบเมื่อโรคเริ่มรุนแรง ได้แก่
• จุกแน่นชายโครงขวา
• อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• ตัวเหลือง ตาเหลือง (ในระยะท้าย)
• ท้องบวม (จากน้ำในช่องท้อง)
จะรู้ได้อย่างไรว่าเราเป็นไขมันพอกตับ?
การวินิจฉัย NAFLD ทำได้โดย
• ตรวจเลือดเพื่อดูค่าเอนไซม์ตับ (AST, ALT) – อาจสูงกว่าปกติ
• ตรวจอัลตราซาวด์ช่องท้อง – พบว่าตับมีลักษณะไขมันสะสม
• ในบางกรณีอาจต้องตรวจ Fibroscan หรือเจาะชิ้นเนื้อตับ หากสงสัยว่าตับแข็ง
โรคไขมันพอกตับรักษาได้ไหม?
ข่าวดีคือสามารถฟื้นฟูตับได้ ถ้าเริ่มดูแลอย่างจริงจังตั้งแต่เนิ่น ๆ
โดยเฉพาะหากยังอยู่ในระยะไขมันสะสม หรือตับอักเสบไม่รุนแรง
หลักการดูแลมีดังนี้
✅ ลดน้ำหนักอย่างปลอดภัย: เป้าหมายลดประมาณ 5–10% ของน้ำหนักตัวใน 6 เดือน
✅ ควบคุมระดับน้ำตาล ไขมัน และความดันโลหิต
✅ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: แนะนำวันละ 30 นาทีขึ้นไป
✅ ปรับพฤติกรรมการกิน: ลดของทอด แป้งขัดขาว น้ำตาล และแอลกอฮอล์
✅ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียด
✅ ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อติดตามค่าตับและป้องกันภาวะแทรกซ้อน
โรคตับจากไขมันไม่เลือกคน!
โรคนี้พบได้แม้ในคนผอม หรือคนที่คิดว่าตัวเองสุขภาพดี ?
บางรายไม่เคยดื่มแอลกอฮอล์ ไม่อ้วน แต่มีไขมันพอกตับจากพันธุกรรม หรือพฤติกรรมการกินบางอย่าง
สรุป ตับคืออวัยวะเงียบที่สำคัญมาก
ไม่ว่าจะดื่มแอลกอฮอล์หรือไม่ ตับก็สามารถเสื่อมลงได้จาก “ไขมัน” และ “พฤติกรรมการใช้ชีวิต”
การรู้เท่าทันโรค NAFLD จะช่วยให้เราดูแลสุขภาพได้ลึกและตรงจุดมากยิ่งขึ้น
“สุขภาพตับดี = สุขภาพทั้งร่างกายดี”
เพราะตับไม่ใช่แค่ตัวกรองสารพิษ แต่ยังเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน การย่อยอาหาร และพลังงานของร่างกายทั้งหมด
